Ảnh minh họa

Qua báo cáo của Bộ Tài chính và ý kiến của các Bộ, ngành liên quan về kết quả thanh tra việc phân bổ và sử dụng kinh phí dự phòng ngân sách Trung ương hỗ trợ các địa phương khắc phục hậu quả thiên tai, dịch bệnh năm 2009 tại 8 tỉnh: Bình Định, Hà Giang, Lai Châu, Nghệ An, Phú Yên, Quảng Nam, Quảng Ngãi, Thanh Hóa cho thấy, Chính phủ đã khẩn trương sử dụng kinh phí thuộc ngân sách Trung ương hỗ trợ cho các địa phương có nguồn kinh phí khắc phục hậu quả thiên tai, phòng chống dịch bệnh một cách kịp thời, hiệu quả, góp phần khôi phục và phát triển sản xuất, bảo đảm bảo đời sống của nhân dân bị ảnh hưởng của thiên tai, dịch bệnh.

Tuy nhiên, việc bố trí, sử dụng ở một số địa phương chưa thực sự tiết kiệm, hiệu quả, chưa đúng mục đích.

Cụ thể, việc đánh giá, tổng hợp về thiệt hại do thiên tai, dịch bệnh của một số địa phương để kiến nghị Trung ương hỗ trợ kinh phí khắc phục hậu quả chưa thật chính xác cả về khối lượng và giá trị cần khắc phục.

Kinh phí mà ngân sách trung ương hỗ trợ chưa đáp ứng đủ so với đề nghị của các tỉnh để khắc phục hậu quả thiên tai nhưng thực tế ở một số địa phương như Quảng Nam, Phú Yên vẫn không sử dụng hết. 

Một số địa phương khi tổng hợp kinh phí phòng chống dịch bệnh gia súc, gia cầm để quyết toán với ngân sách trung ương đã đưa vào cả những đối tượng không thuộc diện được ngân sách trung ương hỗ trợ theo quy định.

Có những địa phương khi báo cáo đề xuất với Thủ tướng Chính phủ là cần phải được hỗ trợ ngay nhưng khi được hỗ trợ thì không triển khai thực hiện ngay, kịp thời, thậm chí phân bổ chậm trễ so với yêu cầu, không đúng mục đích và sai đối tượng như các tỉnh Phú Yên, Quảng Nam, Hà Giang, Lai Châu, Nghệ An, Quảng Ngãi, Bình Định.

Tỷ lệ giải ngân kinh phí được hỗ trợ đạt thấp, đến ngày 30/6/2010, kinh phí hỗ trợ khắc phục hậu quả lũ lụt năm 2009 của 8 tỉnh được thanh tra mới giải ngân được 55,38%. Việc sử dụng và quyết toán kinh phí tại Quảng Nam, Phú Yên, Bình Định, Hà Giang, Thanh Hóa không đúng quy định.

Kiểm điểm nghiêm túc, làm rõ trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân có liên quan

Để kịp thời chấn chỉnh và tăng cường trách nhiệm của các cấp chính quyền địa phương trong việc tổng hợp báo cáo Chính phủ về thiệt hại do thiên tai, dịch bệnh, bảo đảm góp phần nâng cao hiệu quả việc phân bổ và sử dụng kinh phí ngân sách trung ương hỗ trợ các địa phương khắc phục hậu quả thiên tai, dịch bệnh, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu Chủ tịch UBND 8 tỉnh: Bình Định, Hà Giang, Lai Châu, Nghệ An, Phú Yên, Quảng Nam, Quảng Ngãi, Thanh Hóa nghiêm túc kiểm điểm rút kinh nghiệm trong việc báo cáo không đúng những thiệt hại do thiên tai, dịch bệnh gây ra; phân bổ kinh phí chậm; sử dụng kinh phí được hỗ trợ sai mục đích, không đúng đối tượng và không theo đúng quy định.

Đồng thời, Chủ tịch UBND 8 tỉnh này phải chỉ đạo các ngành, các cấp trực thuộc chấn chỉnh công tác báo cáo đánh giá tình hình thiệt hại do thiên tai, dịch bệnh gây ra để báo cáo Trung ương kịp thời.

Thủ tướng yêu cầu Chủ tịch UBND 8 tỉnh trên chỉ đạo và yêu cầu các tổ chức, cá nhân có liên quan kiểm điểm nghiêm túc, làm rõ trách nhiệm trong việc: báo cáo không đúng tình hình thiệt hại; bố trí kinh phí khắc phục thiên tai không đúng mục tiêu, không có cơ sở; chậm phân bổ kinh phí; phân bổ, sử dụng không đúng đối tượng, mục tiêu so với các quyết định hỗ trợ kinh phí của Thủ tướng Chính phủ.

Bên cạnh đó, chấn chỉnh, khắc phục ngay việc phân bổ kinh phí hỗ trợ khắc phục hậu quả thiên tai gây ra không kịp thời trong thời gian qua để từ nay trở đi việc phân bổ, sử dụng kinh phí hỗ trợ bảo đảm đúng đối tượng, kịp thời, có hiệu quả, góp phần giúp nhân dân vùng bị thiên tai ổn định sản xuất và đời sống. Chỉ đạo đẩy nhanh tiến độ thi công xây dựng các dự án, công trình bị thiệt hại do thiên tai để sớm đưa các công trình vào phục vụ đời sống và sản xuất.

Thu hồi khoản kinh phí đã phân bổ, sử dụng không đúng mục đích, đối tượng

Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo, đối với khoản kinh phí được ngân sách trung ương hỗ trợ khắc phục hậu quả thiên tai, phòng chống dịch bệnh các địa phương đã bố trí, phân bổ, sử dụng không đúng mục đích, không đúng đối tượng theo nội dung từng quyết định của Thủ tướng Chính phủ thực hiện thu hồi về ngân sách trung ương.

Đối với khoản kinh phí dự phòng ngân sách trung ương đã hỗ trợ để khắc phục hậu quả thiên tai, dịch bệnh còn dư tại địa phương chưa phân bổ nhưng còn nhiệm vụ chi cho các đối tượng được hỗ trợ theo các quyết định của Thủ tướng Chính phủ, Thủ tướng giao Bộ Tài chính làm thủ tục cho các địa phương chuyển nguồn sang năm sau để tiếp tục thực hiện chi hỗ trợ cho các nhiệm vụ chi, đối tượng đủ điều kiện theo quy định.

Thủ tướng Chính phủ cũng yêu cầu Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương chỉ đạo các ngành, các cấp trực thuộc kiểm tra, rà soát lại công tác báo cáo đánh giá tình hình thiệt hại do thiên tai, dịch bệnh gây ra; việc phân bổ và sử dụng kinh phí được hỗ trợ từ ngân sách trung ương; việc bố trí dự phòng ngân sách địa phương và sử dụng các nguồn hợp pháp khác để khắc phục hậu quả thiên tai, dịch bệnh theo quy định.

Trường hợp xảy ra sai phạm hoặc thực hiện không đúng quy định thì phải thực hiện ngay các biện pháp theo quy định và báo cáo các Bộ, cơ quan liên quan để tổng hợp, báo cáo Thủ tướng Chính phủ trong trường hợp có vướng mắc.

Xây dựng quy định về tiêu chí đánh giá thiệt hại do thiên tai gây ra

Thủ tướng Chính phủ giao Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn chủ trì, phối hợp với các Bộ, cơ quan liên quan khẩn trương xây dựng quy định về tiêu chí đánh giá thiệt hại do thiên tai gây ra. Trong đó xác định rõ: những thiệt hại phải sử dụng nguồn lực của địa phương để chủ động khắc phục trong thời gian sớm nhất; những thiệt hại vượt quá khả năng của địa phương đề nghị Trung ương hỗ trợ, trong đó cần xác định các nhiệm vụ cấp thiết cần phải được hỗ trợ ngay để có nguồn xử lý khắc phục kịp thời ổn định sản xuất và đời sống nhân dân, thiệt hại về cơ sở hạ tầng việc sửa chữa cần có nhiều thời gian và kinh phí để khôi phục.

Ngoài ra, quy định cũng cần xác định rõ trách nhiệm của Chủ tịch UBND cấp tỉnh, Trưởng ban Chỉ huy Phòng chống lụt bão cấp tỉnh trong việc báo cáo, đánh giá thiệt hại; quy định cụ thể về khắc phục hậu quả thiên tai, báo cáo Ban Chỉ đạo Phòng chống lụt bão Trung ương cho ý kiến chỉ đạo để trình Thủ tướng Chính phủ xem xét, quyết định.

Bộ Tài chính chủ trì, phối hợp với các Bộ, cơ quan liên quan kiểm tra, giám sát các địa phương trong việc phân bổ, sử dụng kinh phí hỗ trợ từ ngân sách Trung ương; bố trí nguồn dự phòng ngân sách địa phương và nguồn hợp pháp khác để khắc phục hậu quả thiên tai, dịch bệnh theo quy định; tổng hợp báo cáo Thủ tướng Chính phủ tình hình thực hiện các quyết định hỗ trợ từ ngân sách trung ương của Thủ tướng Chính phủ để khắc phục hậu quả thiên tai, dịch bệnh ở các địa phương.

Thủ tướng giao Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn chủ trì, phối hợp với các Bộ, cơ quan liên quan theo dõi, kiểm tra, giám sát các địa phương trong việc báo cáo thiệt hại do thiên tai, dịch bệnh gây ra, bảo đảm kịp thời, sát tình hình thực tế thiệt hại; kịp thời tổng hợp, đánh giá, báo cáo và đề xuất biện pháp xử lý với Thủ tướng Chính phủ.