Kết quả sau 3 tháng hoạt động cho thấy vệ tinh VNREDSat-1 có khả năng chụp được ảnh phân giải cao bất kỳ vị trí nào trên bề mặt trái đất. Tổng số các ảnh đã chụp, xử lý và lưu trữ thành công là 18.427 cảnh ảnh với kích thước 17,5kmx17,5km trong đó bao gồm 9.817 cảnh ảnh đa phổ (Multi-spectral) và 8.610 cảnh ảnh toàn sắc (Panchromatic). Đối với riêng vùng lãnh thổ và lãnh hải Việt Nam, hệ thống VNREDSat-1 đã chụp và xử lý được 4.003 cảnh, trong đó có 2.018 ảnh đa phổ và 1.985 ảnh toàn sắc. Với đặc trưng nhiệm vụ, trung bình cứ sau khoảng 3 ngày hệ thống VNREDSat-1 lại cho phép thu được ảnh các khu vực cả trên đất liền và lãnh hải nước ta. Các sản phẩm ảnh này đã được bàn giao đến các nhóm người sử dụng và được đánh giá là có chất lượng tốt, tính thời sự cao, rất kịp thời và hiệu quả. Đặc biệt, các sản phẩm ảnh của hệ thống VNREDSat-1 đã thể hiện tính ưu việt trong việc phục vụ các mục đích có tính đặc thù cao.
| | |
| Khu vực ảnh hưởng do lũ lụt tại thị xã Hoàng Mai – Nghệ An, chụp ngày 4-10-2013 | Đảo đá Xu Bi quần đảo Trường sa – Việt Nam, chụp ngày 16-10-2013 |
Song song với quá trình vận hành, khai thác an toàn và hiệu quả hệ thống VNREDSat-1, trong 3 tháng qua, TTĐKKTVTN đã tiến hành các hoạt động nghiên cứu, phát triển dựa trên nền tảng các kiến thức về VNREDSat-1 nhằm nâng cao tính an ninh, an toàn và hiệu quả của hệ thống. Cụ thể là các cán bộ của Trung tâm đã thực hiện thành công đề tài “Nghiên cứu phương pháp lập lịch thực hiện nhiệm vụ hàng ngày cho vệ tinh VNREDSat-1” với sản phẩm là hệ thống phần mềm mô phỏng quỹ đạo và lập lịch làm việc cho vệ tinh nhỏ quan sát Trái đất. Với sản phẩm này, các yêu cầu chụp ảnh của khách hàng sẽ được phân tích, xếp hạng và đánh giá chính xác về tính khả thi, thời gian phù hợp nhất để tiến hành chụp ảnh và thời gian cần thiết để có thể bàn giao sản phẩm qua đó trợ giúp thiết thực công tác đặt lịch làm việc cho hệ thống VNREDSat-1 trong cả ngắn hạn và dài hạn. Một đề tài khác cũng đang được triển khai là “Nghiên cứu làm chủ quy trình công nghệ điều khiển vệ tinh nhỏ quan sát trái đất và đề xuất các quy định về vận hành và khai thác an toàn, hiệu quả vệ tinh VNREDSat-1” trong khuôn khổ chương trình Khoa học Công nghệ Vũ trụ. Kết quả của đề tài sẽ đáp ứng yêu cầu thực tế là cần phải có một bộ tài liệu chi tiết, chuyên sâu về toàn bộ hệ thống VNREDSat-1, hệ thống vệ tinh quan sát tài nguyên thiên nhiên, môi trường và thiên tai đầu tiên của Việt Nam và nhằm đảm bảo vận hành, khai thác an toàn và hiệu quả hệ thống. Kết quả này cũng sẽ là nền tảng quan trọng cho các dự án vệ tinh quan sát trái đất sau này của Việt Nam.
| |
Giao diện tính toán, phân tích yêu cầu của phần mềm mô phỏng lập lịch làm việc của vệ tinh VNREDSat-1, thiết kế bởi các cán bộ Trung tâm Điều khiển và Khai thác vệ tinh nhỏ |
Ba tháng vừa qua cũng là ba tháng quan trọng với Dự án vệ tinh VNREDSat-1. Đây là dự án có sự phối hợp vận hành, khai thác của hai cơ quan là Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam và Bộ tài nguyên và Môi trường, thêm nữa đây cũng là dự án vệ tinh nhỏ quan sát trái đất đầu tiên của nước ta nên có rất nhiều quy chế, quy định phối hợp hoạt động cần phải được xây dựng. Các quy chế hoạt động này nhằm xác định rõ vai trò và trách nhiệm của hai cơ quan nhằm tránh sự chồng chéo, không hiệu quả trong vận hành và khai thác hệ thống chung VNREDSat-1. Kết quả hoạt động tích cực của dự án đã cho ra đời “Quy chế phối hợp hoạt động trong quản lý vận hành và khai thác hệ thống VNREDSat-1” ký ngày 1/8/2013 giữa hai cơ quan là Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam và Bộ tài nguyên và Môi trường. Cơ chế phối hợp hoạt động này là cơ sở để xây dựng tiếp các quy định, quy chế phối hợp hoạt động cần thiết khác như: quy chế về bảo mật, an toàn dữ liệu vệ tinh và sản phẩm ảnh sử dụng giữa hai cơ quan; quy định về quy trình tiếp nhận yêu cầu chụp ảnh, xác định mức độ ưu tiên các yêu cầu đặt ảnh; quy định về tính toán giá thành, trách nhiệm cấp phát ảnh, cập nhật cơ sở dữ liệu, quản lý người dùng, v.v…Đến nay, phần lớn các quy định phối hợp vận hành, khai thác hệ thống đã hoàn thành và đang được chờ phê duyệt để đưa vào áp dụng cho hệ thống VNREDSat-1. Bên cạnh đó, để khai thác có hiệu quả nguồn dữ liệu ảnh vệ tinh VNREDSat-1 trong giai đoạn chờ hoàn thiện các văn bản pháp lý cần thiết, hai cơ quan là Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam và Bộ Tài nguyên và Môi trường đã thống nhất ban hành các công văn số 2091/VHL-KHTC và công văn số 4862/BTNMT-TC, cho phép Cục viễn thám Quốc gia được cung cấp ảnh vệ tinh VNREDSat-1 cho các cơ quan, tổ chức, cá nhân dùng thử nghiệm. Theo đó người dùng có thể liên hệ làm thủ tục yêu cầu trực tiếp ảnh VNREDSat-1 thông qua Cục Viễn thám quốc gia với mức chi phí thỏa thuận. Chính sách này được kỳ vọng sẽ đẩy mạnh việc phát triển rộng rãi hơn nữa mạng lưới người dùng sản phẩm ảnh viễn thám nói chung và VNREDSat-1 nói riêng. Đây cũng có thể được coi là một điểm nhấn kịp thời và hiệu quả của Dự án nhằm đạt mục tiêu khai thác hiệu quả hệ thống vệ tinh VNREDSat-1. 3 tháng không phải là thời gian dài nhưng hệ thống VNREDSat-1 đã có những thành công đáng ghi nhận, đó là: đội ngũ cán bộ vận hành đã làm chủ hoàn toàn quy trình vận hành, khai thác tối đa và hiệu quả vệ tinh để xây dựng một cơ sở dữ liệu ảnh khá lớn chụp Việt Nam và các khu vực khác trên thế giới; công tác phát triển nghiên cứu khoa học nhằm tăng hiệu quả quy trình vận hành hệ thống vệ tinh được đẩy mạnh và có hiệu quả; xây dựng thành công được cơ chế phối hợp hoạt động làm cơ sở pháp lý thành lập các quy định phối hợp động vận hành và khai thác hệ thống VNREDSat-1. Tuy nhiên để dự án VNREDSat-1 hiệu quả hơn nữa bên cạnh việc quản lý, vận hành an toàn hệ thống vệ tinh, cần phải chú trọng vào việc phát triển rộng rãi mạng lưới người dùng sản phẩm ảnh.