Người dân Mexico City tập trung ngoài đường sau trận động đất. (Nguồn: Getty Images)

Theo số liệu chính thức, trận động đất chỉ làm hơn 10 người bị thương, trong đó có 2 trường hợp bị thương nặng; hơn 800 ngôi nhà bị ảnh hưởng tại 8 quận lỵ thuộc hai bang Oaxaca và Guerrero, trong khi tại thành phố Ometepec, địa phương được xác định là tâm chấn của trận động đất, chỉ có khoảng 60 ngôi nhà bị sập hoặc hư hỏng; và không có trường hợp nào bị tử vong.

Sau cơn động đất với cường độ mạnh như vậy, người dân chạy bổ ra đường, nhưng chỉ với những gương mặt hốt hoảng vì mối liên tưởng bất chợt đến trận động đất lịch sử cách đây 27 năm về trước, từng cướp đi sinh mạng của 10.000 người.

Theo các chuyên gia thuộc Cơ quan nghiên cứu động đất Mexico (SSN), có hai nguyên nhân chính làm giảm thiểu tới mức thấp nhất những thiệt hại về người và của do tác động của trận động đất vừa qua. Đó là nguyên nhân khách quan do yếu tố địa chất học (Geologic).

Trận động đất không gây nên thảm họa là nhờ hiện tượng được gọi là  “Subducción” (tạm dịch là hiện tượng giảm thiểu), vì nó diễn ra ở địa tầng rất sâu so với mặt đất.

Một điểm hết sức quan trọng mà các nhà khoa học muốn nhất mạnh là năng lượng do trận động đất sản sinh ra chưa đạt tới một nửa so với trận động đất mạnh 8,1 độ Richter vào năm 1985.

Mặt khác, nếu tâm chấn của trận động đất xảy ra tại thành phố thì hậu quả sẽ vô cùng lớn. Nhưng lần này nó nằm cách thành phố Ometepec 29km về phía Tây Bắc, một khu vực giáp ranh giữa hai bang Oaxaca và Guerrero, hoàn toàn biệt lập với các khu dân cư đông đúc. Tâm chấn ở sâu trong lòng đất cũng giúp tránh nguy cơ xảy ra sóng thần sau đó, các chuyên gia  nhận định.

Một nguyên nhân nữa cũng hết sức quan trọng, đó chính là do yếu tố con người. Kể từ sau trận động đất khủng khiếp ngày 19/9/1985, người dân Mexico từ già tới trẻ đều đúc kết cho mình những kinh nghiệm vô cùng quí giá trong công tác phòng tránh thiên tai, cũng như trong thói quen khi đi ngoài đường.

Tất cả mọi người, từ vị Tổng thống cho đến người dân bình thường, từ một quan chức văn phòng cho đến tài xế taxi đều được chuẩn bị những kiến thức cần thiết để biết cách tự xử lý trong trường hợp xảy ra động đất. Các cơ quan chức năng cũng bổ sung hoặc thay đổi những quy chế liên quan đến xây dựng trên phạm vi toàn quốc, đặc biệt chú ý đến công tác qui hoạch và xây dựng các tòa nhà cao tầng, với kết cấu và những vật liệu có thể chịu được tác động của lực rung đồng thời, họ mở rộng mạng lưới thông tin tới người dân về những kinh nghiệm phòng tránh như thế nào khi có động đất, hoặc thường xuyên tổ chức các cuộc diễn tập về động đất có quần chúng tham gia.

Chính vào thời khắc diễn ra trận động đất hôm 20/3, người dân tại bang Chiapas, thuộc miền Nam Mexico, đang có cuộc diễn tập về động đất và sóng thần.  

Nhiều người có thể nghĩ rằng trong cái rủi có cái may, và việc người dân Mexico vừa phải trải qua ký ức kinh khủng bởi trận động đất có cường độ gần bằng trận động đất năm 1985 mà không hề hấn gì chủ yếu là nhờ vào sự may rủi, ngoài một số nguyên nhân khách quan.

Chúng ta không phủ nhận điều đó; nhưng một khi con người có ý thức chuẩn bị cho mình những kiến thức cần thiết trong việc phòng tránh thiên tai, dám đương đầu và cùng sống chung với nó, và nhất là có được sự bình tĩnh và linh hoạt trong cách xử lý tình huống vào thời khắc cam go nhất, thì chắc chắn sẽ giảm thiểu được những thiệt hại không đáng có và đặc biệt, bảo toàn được tính mạng./.