Thuật ngữ

Thích ứng

Sự điều chỉnh hệ thống tự nhiên, cấu trúc xã hội, thể chế và các hoạt động của con người nhằm ứng phó với các điều kiện khí hậu hiện tại hoặc tiềm tàng để hạn chế tác hại và tận dụng các cơ hội của nó.

Khả năng

Tổng hợp các nguồn lực, điểm mạnh và đặc tính sẵn có trong cộng đồng, tổ chức, xã hội có thể được sử dụng nhằm đạt được các mục tiêu chung.

Phát triển năng lực

Quá trình trong đó cá nhân, tổ chức và xã hội thúc đẩy và phát triển năng lực của mình một cách có hệ thống theo thời gian nhằm đạt được các mục tiêu kinh tế và xã hội, bao gồm việc củng cố kiến thức, kỹ năng, hệ thống và thể chế.

Biến đổi khí hậu

Biến đổi khí hậu là sự biến đổi trạng thái của khí hậu so với trung bình và/hoặc dao động của khí hậu duy trì trong một khoảng thời gian dài, thường là vài thập kỷ hoặc dài hơn. Biến đổi khí hậu có thể là do các quá trình tự nhiên bên trong hoặc các tác động bên ngoài, hoặc do hoạt động của con người làm thay đổi thành phần của khí quyển hay trong khai thác sử dụng đất.[i]

Nói một cách ngắn gọn, “Biến đổi khí hậu là sự thay đổi của khí hậu diễn ra trong 1 khoảng thời gian dài, do nguyên nhân tự nhiên hoặc hoạt động của con người gây ra”.


[i]UNISDR; IPCC; MoNRE

Thiên tai

Sự gián đoạn nghiêm trọng các hoạt động của cộng đồng dân cư hoặc xã hội, gây ra những tổn thất và mất mát về tính mạng, tài sản, kinh tế và môi trường mà cộng đồng và xã hội đó không có đủ khả năng chống đỡ.

Kiến thức cơ bản về: Lốc

Lốc là luồng gió xoáy có sức gió mạnh tương đương với sức gió của bão nhưng được hình thành và tan trong thời gian ngắn, phạm vi hoạt động hẹp từ vài km2 đến vài chục km2.

Nguyên nhân chủ yếu từ các yếu tố sau:

-    Do nhiễu động mạnh của không khí.

-    Hình thành từ rìa các cơn bão.

-    Khi mây đối lưu phát triển mạnh.

Sự hình thành lốc và vòi rồng có cùng nguyên nhân, chỉ khác nhau lốc xuất hiện trên mặt đất, còn vòi rồng thì xuất hiện ở biển hoặc ven biển. Lốc và vòi rồng xuất hiện khi có sự chênh lệch quá lớn khí áp giữa đám mây dày hình đe và mặt đất hoặc biển. Không khí ở các vùng áp cao hơn vị cuốn đến vùng áp thấp theo hình xoáy cuộn với vận tốc rất lớn lên đến 200km/h và hạ thấp xuống mặt đất cuốn đi các vật chất trên đường di chuyển. Vòi rồng và lốc thường xuất hiện bất ngờ, rất khó dự báo trước

Minh họa sự hình thành lốc trên mặt đất

Minh họa sự hình thành vòi rồng trên biển

 Nhận biết bằng mắt và chủ yếu là phòng tránh.

            - Nghe các bản tin dự báo, cảnh báo.

            - Củng cố các hạ tầng cơ sở đề phòng bị lốc.

Sự xuất hiện lốc và vòi rồng thường gây nhiều thiệt hại nghiêm trọng. Đối với quy mô quốc gia, những nơi có nhiều lốc và vòi rồng xuất hiện thường lập bản đồ cảnh báo. Khi lốc và vòi rồng xuất hiện, phải nhanh chóng thông báo khẩn cấp trên mọi phương tiện thông tin đại chúng để mọi người biết, phòng tránh. Ở cấp cá nhân, gia đình, cần gia cố vững chắc nhà cửa, công trình và lập hầm trú ẩn.

 

Hầm trú gia đình